Citrus: gezond om te eten, niet om te smeren

Houd je ook zo van de geur van limoenen of mandarijntjes? Let op, de stoffen die je favoriete cosmetica hun heerlijke geur geven, kunnen schadelijk zijn!

We bezwijken snel voor een crème of bodylotion omdat ie zo lekker ruikt. De natuur (en het laboratorium) hebben een enorme variatie aan heerlijke geurstofjes voor ons bedacht. Geurstoffen maken een plant herkenbaar, bijvoorbeeld voor insecten, die helpen bij de voortplanting, de bestuiving. Ze kunnen ook aangeven: eet mij, of ‘blijf uit mijn buurt’. Ze zijn ‘vluchtig’ dat wil zeggen dat ze snel verdampen en daarom hun geur verspreiden over een groot gebied.
Geurstoffen zijn niet echt bedoeld om de vrouwenhuid van een lekker luchtje te voorzien. Dermatologen en allergologen krijgen dan ook steeds vaker te maken met patiënten die overgevoelig zijn voor parfums. Maar dat is niet het ergste. Als je er niet tegen kunt, koop je gewoon een ander product, bijvoorbeeld een dat ongeparfumeerd is. Wat erger is dat sommige geurstoffen gevaarlijk kunnen zijn.
Een beruchte groep is de furocoumarines. Dit zijn stofjes die uit de schil van citrusvruchten worden gewonnen. Ze komen in kleine hoeveelheden voor in de olie van bijvoorbeeld bergamot, limoen, citrus of grapefruit (ingrediënten die ook populair zijn bij makers van biologische cosmetica). Die kleine hoeveelheden kunnen echter zeer schadelijke gevolgen hebben. Het blijkt dat ze fotomutageen zijn, dat wil zeggen dat ze onder invloed van zonlicht verkleuringen en huidkanker kunnen veroorzaken.
De EU heeft hun gebruik aan banden gelegd. Zonnebrandmiddelen op basis van bergamotolie (Bergamot was in de jaren tachtig een populair zonnebrandproduct) zijn om die reden van de markt gehaald. Er mag nu niet meer dan 1 gram van deze stoffen in 1000 kg product zitten. Zitten er meer furocoumarines in, dan de toegelaten concentratie dan moet er op een product een waarschuwing staan dat het product niet in de zon gebruikt mag worden of fototoxisch kan zijn.

De ellende is dat etiketten niet goed worden gelezen en dat niet alle cosmetica aan de regels voldoet. Biologisch of niet, natuurcosmetica of niet, er wordt enthousiast geparfumeerd met essentiële olie van citrusvruchten. De controle is niet waterdicht en soms weten de makers van deze producten simpelweg niet dat die heerlijk geurende essence hun crème verandert in een potentieel schadelijk product. Wees dus voortaan op je hoede als je citrus ruikt… En blijf er vooral mee uit de zon! Badderen in een badschuim met citrusgeur kan meestal geen kwaad, want je spoelt de restjes af.