De pijnlijke, jeukende, bloederige korstjes op ons hoofd

Tien jaar geleden verschool zich onder mijn toen nog donkere bos haar een zeer vervelende kwaal. Kort na het wassen ontstonden er op mijn hoofdhuid jeukende, pijnlijke, bloedende korstjes. Een hardnekkige uitslag. Als ik lang genoeg wachtte waren de plekjes bij de volgende wasbeurt bijna verdwenen. Maar dat betekende dat ik zeker een week met vies vet piekhaar moest rondlopen. Ik had naar de dokter kunnen gaan. Maar ik was door eerdere ervaringen wijs geworden dat hij me naar huis zou sturen met cortisonenzalf of dat hij zou zeggen dat het van stress zou komen. Gelukkig waren de plekjes onzichtbaar. En alles went. Maar ik zat letterlijk wel vaak met mijn handen in het haar. Tot ik er van de ene op de andere dag, na het aanschaffen van een nieuw shampoomerk, geen last meer had. Ik sloeg de nieuwe shampoo – waarvan ik het merk vergeten ben – met twee flessen tegelijk in. Het ging een jaar goed, tot deze shampoo ineens uit de schappen verdween. Ik kocht iets anders en daar waren ze weer: de bloedende, jeukende, pijnlijke korstjes. Er moest dus iets in shampoo zitten waar ik overgevoelig voor ben. Een beetje gegoogel leerde uiteindelijk dat veel mensen die op shampoo reageren, overgevoelig zijn voor het stofje cocamidopropyl betaine. Dit stofje werd door Johnson en Johnson in de jaren vijftig geïntroduceerd als een milde zeep die niet in kinderogen prikte… De cosmetische industrie is er dol op omdat het zo heerlijk schuimt. Zelfs als je haar zo vet is als een frituurzaak en als het water uit de kraan zo hard is als je tandsteen. En dat geeft een lekker schoon gevoel, hoewel het met een reinigend effect niet zoveel te maken heeft. Datzelfde stofje is ook ontzettend ‘populair’ bij dermatologen en allergologen. Zo populair dat het in het jaar 2004 door de American Contact Dermatitis Society werd uitgeroepen tot allergeen van het jaar, een hitlijst waar ook zware jongens als formaldehyde, nickel, en paraphenylenediamine (kleurstof in haarverf) instaan.

Maar liefst 3 tot 7 procent van de mensen reageert net als ik overgevoelig (wat niet hetzelfde is als allergisch) op cocamidopropyl betaine en verstopt dus onder zijn of haar mooie krullen en paardenstaarten die jeukende, pijnlijke, bloederige korstjes. En cijfers van het RIVM laten zien dat het in de top drie staat van stoffen die bij consumenten het vaakst aanleiding geven tot contactallergie. Zowel de medische als de cosmetische wereld zijn hiervan op de hoogte. Het was zelfs uitgezocht waarom zoveel mensen er last van hebben: waarschijnlijk ontstaat tijdens het chemische productieproces een verontreiniging die de bron is van het kwaad. Ik was blij met mijn ontdekking. Ik ging meteen met een loep – want inmiddels aan de leesbril – naar de Albert Heijn, op zoek naar een shampoo die vrij was van dit nare goedje. Guess what? Het zat in elke shampoo. De natuurwinkel dan? Lush? The Body Shop? Helaas, mission impossible, cocamidopropyl betaine regeerde het shampooschap.

Maar ik gaf nog niet op: een week later vond ik bij De Tuinen een fles shampoo zonder cocamidopropyl betaine van het uitzonderlijke merk Yes To Cucumbers. Ik nam een fles mee en nog geen week later was mijn uitslag verdwenen. Dit is nu zes jaar geleden en ik heb nooit meer last gehad van bloedende jeukende, pijnlijke korstjes. En ik ben een trouwe grootverbruiker van Yes To Cucumbers. Twee maanden geleden was de laatste fles op dus op naar de Tuinen. Daar zag ik dat Yes To Cucumbers een kleine aanpassing had ondergaan. Het etiket en de fles waren gerestyld. Ik checkte voor de zekerheid de ingrediënten en slaakte een luide gil. Ook Yes To Cucumbers bevat sinds kort cocamidopropyl betaine. Een winkelmeisje vertelde me dat ook zij zwaar getroffen was door deze productinnovatie vanwege haar uitslag. We deelden het leed van de jeukende, pijnlijke en bloederige korstjes op ons hoofd. We hebben vervolgens samen het shampooschap nogmaals minutieus doorlopen op zoek naar een uitzondering. Die was er niet. 

Rasta worden is een optie. Dan heb je een religieus motief om je haar niet met shampoo te wassen. Maar voordat ik er de rest van mijn leven wilde uitzien als een oudere jongere ging ik nog één keer naar de natuurwinkel. Weleda bleek opeens wel shampoo te hebben zonder cocamidopropyl betaine. Meteen aangeschaft natuurlijk. Deze shampoo schuimt niet zo hard maar hij ruikt lekker en mijn haar ziet er na het wassen vol en glanzend uit. En belangrijker: geen jeukende, bloederige, pijnlijke korstjes. Dit is nog niet het einde van het verhaal. Een jaar geleden viel me op dat ik na het tandenpoetsen altijd een kriebelhoestaanval kreeg. Zou het? Ik draaide de tube om, las de ingrediënten en ontdekte dat cocamidopropyl betaine ook mijn tandpasta zo lekker liet schuimen. Gelukkig was een tandpasta zonder cocamidopropyl betaine makkelijker te vinden. Dus ik ben inmiddels ook genezen van de kriebelhoestaanval na het tandenpoetsen. Nogal schandalig is dat de cosmetische industrie niet ietsje meer moeite doet om alternatieve shampoos te formuleren. Het zit zelfs in dure anti-roosshampoo’s of hypoallergene shampoo’s ‘voor de gevoelige hoofdhuid’, waar juist mensen met hoofdhuidklachten naar grijpen. Dus ook zo’n last van jeukende, pijnlijke, bloederige korstjes op je hoofd? Sla de huisarts over, die geeft in ruim 80 procent van de gevallen hydrocortisonzalf of een anti-histaminicum (RIVM-cijfers). Ga naar de dermatoloog, die kan met een patchtest uitzoeken of het inderdaad cocamidopropyl betaine is of misschien iets anders. Of probeer gewoon een shampoo zonder cocamidopropyl betaine. Scheelt weer in de kosten voor je eigen risico. 

Let op: cocamidopropyl betaine verstopt zich ook nog weleens onder de verkorte naam coco-betaine. Niet alleen fout, ook een schending van de Europese Regelgeving want cosmetica moet ingrediënten vermelden onder de eenduidige namen van het INCI-systeem. Cocamidopropyl betaine, onthoud die naam!

Via www.cosmeticaklachten.nl kun je allergie of dermatitis melden na gebruik van cosmetica.

Via onderstaande link vind je meer informatie over deze overgevoeligheid.

www.huidziekten.nl/folders/nederlands/allergie/cocamidopropyl-betaine-allergie.htm

Allergeen van het Jaar uitgeroepen door de American Contact Dermatitis Society

2015 – Formaldehyde (conserveringsmiddel voor cosmetica)

2014 – Benzophenone (crèmes met zonnefilter)

2013 – Methylisothiazolinone

2012 – Acrylaten

2011 – Dimethyl Fumaraat

2010 – Neomycine

2009 – Dialkylthiourea (in synthetisch rubber, neoprene)

2008 – Nickel

2007 – Geurstoffen

2006 – Para-phenylenediamine

2005 – Corticosteroïden

2004 – Cocamidopropyl Betaine

2003 – Bacitracin

2002 – Thimerosal

2001 – Goud

2000 – Azokleurstoffen